De woonwensen van mensen veranderen. Als architecten omarmen wij kansen in de ruimtevraag die hierbij komt kijken en zien grote vraag naar een nieuwe woonvorm: “community living”. Community living staat voor samen leven en werken, waarbij het delen van zowel de fysieke als de digitale wereld tot meerwaarde leidt. Wij richten ons op community living in grotere woongebouwen, waarin plek is voor collectieve binnen- en buitenruimtes en (digitale)voorzieningen. Tijdens ons ontwerpproces brengen wij de specifieke wensen in kaart en onderzoeken wij hoe deze op ruimtelijke wijze worden ingepast en tot meerwaarde leiden.

De vraag naar community living zien wij het sterkst bij doelgroepen die een eenpersoons huishouden vormen. Dit is in Nederland een sterk groeiende groep. Deze omvat bijvoorbeeld jongeren tussen de 18 en 30 jaar en ouderen van 55+. Zij hebben geen eigen woning van 80-120m2 nodig en zijn veel meer gebaat bij 35-75m2 woning, verrijkt met honderden vierkante meters om te delen, van hoger niveau dan wanneer deze voorzieningen privé zouden zijn.

Deze collectieve manier van wonen en leven heeft een nieuwe, eigen plek in het ‘woonspectrum’. Bijvoorbeeld de zelfstandige plek na het ouderlijkhuis of de studentenwoning. Zelfstandig, maar niet alleen. Het delen van voorzieningen leidt tot een betaalbare manier van leven en gaat eenzaamheid tegen.

Community living is gestoeld op een behoefte aan een rijkere en efficiëntere manier van wonen, daarnaast zien wij het als een deeloplossing voor de huidige woningnood. Collectieve ruimtes en voorzieningen besparen ruimte om schoon te maken, te onderhouden en te betalen, maar zijn vooral een uitbreiding op de ruimte in de woning. Door ruimtes te delen wordt het mogelijk te genieten van bijvoorbeeld een gedeelde tuin in plaats van een klein balkon. De collectieve buitenruimte heeft een uitnodigende schaal en karakter, waar mensen uit de omgeving welkom zijn, wat de sociale cohesie bevordert.
Naast de veranderende kijk op wonen, wordt er na de coronapandemie ook  anders naar (thuis)werken gekeken. De standaard woning is vaak niet ingericht op (langdurig) thuiswerken.
Mensen ervaren het als prettig wanneer er een bepaalde afstand is tussen het werk en wonen. Belangrijker is het gebrek aan sociale dynamiek bij thuiswerken.
Een collectieve werkplek nabij de woning bevordert de sociale cohesie en is in tijdsgebruik een passende aanvulling op de woning. Door dichter bij huis aangenaam te kunnen werken neemt bovendien  woon-werk verkeer af.
In onze 1828 projecten voegen we co-working functies toe aan de co-living ruimte, waardoor gedurende de hele week een dynamische en sociale plek ontstaat.

Het ontwerpen van wongebouwen is altijd maatwerk, in geval van een co-living gebouw begint dit bij het herijken van het woonprogramma. Als hulpmiddel hebben wij een matrix ontwikkeld. We herdefinieren de wooneisen en wensen op alle schaalniveaus: van app tot stad.

De herijking van het woonprogramma vindt middels een dialoog met een groep toekomstig gebruikers, zogeheten ‘woonpanels’,  in verschillende stappen plaats. De verschillende ingrediënten van het community living gebouw worden in onderstaand voorbeeld samen met het woonpanel tot een samenhangend programma vertaald.

Een gevoel van verantwoordelijkheid is erg belangrijk voor een community living concept. Het concept wordt namelijk gedragen door de mate van (zelf)beheer van de bewoners. Om hier meer grip op te hebben is in 1828 het concept van een “gangmaker” ontwikkeld. Een gangmaker is een persoon die als een soort conciërge zorg draagt over het beheer en de veiligheid van de verdieping. Deze persoon kan  worden aangesproken of geappt als iemand bijvoorbeeld zijn sleutel is vergeten of er een lampje moet worden vervangen. De gangmaker kan vervolgens onderhoudszaken zo bundelen dat gelijksoortige problemen tegelijk aangepakt worden en servicekosten worden beperkt.  Zie ook www.1828.nu

Waar de specifieke co-living ruimtes volledig maatwerk zijn, kennen de woningen een hoge mate van repetitie. Dit heeft alles te maken met het betaalbaar maken van het bouwkundig en installatietechnisch deel. Deze repetitie staat echter op gespannen voet met een locatie specifieke architectonische- en ruimtelijke eisen en wensen. De keuze van het bouwsysteem, de toekomstbestendigheid/flexibiliteit en de mate van prefab elementen speelt hierin een belangrijke rol.

Wij zien vooralsnog een drietal geschikte varianten in geval van de 1828 locaties.

Veel repetitie: Volledig prefab met veel repetitie; een traditioneel skelet met prefab afbouw of weinig repetie met een hoge mate prefab afbouw.